نبولایزر
نبولایزر (nebulizer)چیست؟
نبولایزر وسیله‌ای برای رساندن دارو از طریق استنشاق به قسمت‌های مختلف دستگاه تنفسی است.
این درمان، بخصوص در وضعیت‌هایی مانند آسم و برونشیت شدید، بسیار مؤثر است و به دلیل سریع بودن تأثیر دارو و جلوگیری از تأثیر آن بر بافت‌های دیگر بدن، بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
مزایای نبولایزر چیست؟
یکی از مهمترین قسمت‌های دستگاه تنفسی در بدن هر انسان، ریه است.
همه ما می‌دانیم کار اصلی ریه در بدن تامین اکسیژن مورد نیاز و تبدیل آن به دی اکسید کربن است. یکی از مزایای این دستگاه آن است که اگر دستگاه تنفسی و یا ریه دچار بیماری‌هایی مانند آسم، فیبروز سیستیک، آمیفیزم و … شود، درمان آن بر عهده این دستگاه است.
چه کسانی به دستگاه نیاز دارند؟
پزشکان به طور معمول این دستگاه را برای افرادی که مبتلا به اختلالات زیر هستند، تجویز می‌کنند:
- آسم
- بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)
- فیبروز کیستیک
- برونشیت
گاهی اوقات پزشک برای کودکی که دارای عفونت تنفسی است، مانند؛ برونشیت، نیز این دستگاه را تجویز می‌کند.
نحوه استفاده از نبولایزر چگون است؟
قبل از استفاده از دستگاه، پزشک یا پرستار، نحوه کار را به شما توضیح خواهند داد.
اگر شما تمایل دارید این دستگاه را از فروشگاه تجهیزات پزشکی مدکده خریداری نمایید، می‌توانید قبل از خرید، مقالات مربوط به راهنمای خرید دستگاه نبولایزر را مطالعه نمایید و یا از کارشناسان این مجموعه مشاوره‌های لازم را دریافت نمایید.
به طور کلی استفاده از دستگاه بسیار آسان است و فقط با چند مرحله اساسی استفاده می‌شود:
- دست ها را بشویید.
- طبق تجویز پزشک، دارو را به محفظه دارو اضافه کنید.
- قطعات دستگاه مانند لوله، ماسک و … را سرهم کنید.
- طبق دستوالعمل، لوله را به دستگاه وصل نمایید.
- نبولایزر را روشن کنید.
- در حالی که از نبولایزر استفاده می‌کنید، قسمت ماسک و مخزن دارو را به صورت ایستاده نگه دارید تا در انتقال بهتر دارو کمک کند.
- نفس‌های آروم و عمیقی از طریق دهان بکشید و تمام دارو را استنشاق کنید.
اجزای دستگاه نبولایزر(nebulizer) چیست؟
- کمپرسور هوا
- فنجان
- ماسک
- دارو
- لوله‌های کمپرسور
کاربرد و موارد استفاده دستگاه نبولایزر عبارتند از؛
آسم، بیماری انسدادی مزمن ریه، فیبروز کیستیک و سایر بیماری‌های مزمن و التهابی ریه توسط این دستگاه قابل درمان هستند.
نبولایزرها از اکسیژن، هوای فشرده و یا قدرت مافوق صوت برای شکستن محلول‌ها و قطرات کوچک استفاده می‌کنند که مستقیماً از دهانه دستگاه استنشاق می‌شود. آئروسل ترکیبی از گاز و ذرات جامد و مایع است.
داروهای مایع به غبارهای بسیار ریزی تبدیل می‌شوند که فرد می‌تواند از طریق ماسک آن را تنفس کند.
با استفاده از این دستگاه دارو مستقیماً وارد ریه‌ها و دستگاه تنفسی می‌شود.
نکته قابل توجه آن که این دستگاه هم در بیمارستان و هم در خانه استفاده می‌شود.
اغلب این دستگاه‌ها، پنوماتیک (فعال شده توسط هوای فشرده) یا اولتراسونیک هستند.
هر دو روش، ذرات مرطوب آب را برای نشاندن داروها در ریه‌ها ایجاد می‌کنند.
نبولایزر گرمایی، ذرات آب گرم را برای بیمارانی که با اراده خود تنفس می‌کنند، فراهم می‌کند.
چرا که برخی بیماران، با تنفس هوای سرد اسپاسم برونشی پیدا می‌کنند و هوا یا اکسیژن تنفسی آن‌ها باید گرم شود.
عملکرد دستگاه نبولایزر(nebulizer) چگونه است؟
روش کار این دستگاه بدین گونه است:
ابتدا آب را به ذرات بسیار ریزی تقسیم می‌کند.
این عمل توسط اکسیژن فشرده شده موجود در کمپرس هوا انجام می‌شود.
این گاز که ترکیبی از اکسیژن و آب است با فشار بسیار زیادی از بالای یک لوله مویین عبور می‌کند، در این صورت محلول دارو از لوله بالا می‌آید و از قسمت انتهایی به بیمار می‌رسد.
داروهای مصرفی به وسیله دستگاه نبولایزر چیست؟
پزشک معالج بر اساس نیازهای فردی شما تعیین می‌کند که چه دارویی لازم، برای استفاده در دستگاه است.
نوع دارو و دوز آن توسط پزشک تجویز می‌شود.
انواع دستگاه نبولایزر چیست؟
این دستگاه به دو گروه کلی الکتریکال و مکانیکال تقسیم می‌شوند.
تکنولوژی مش کپ: به اندازه 2 تا 6 میکرون باید کوچک شود تا تاثیر خود را بر برونشیول ها بگذارد.
پنوماتیک (فعال شده توسط هوای فشرده): این اجزاء باید به اندازه‌های حداقل ۵ تا ۱۰میکرون تبدیل شوند تا ذرات نبولایز شده دارو به برونشیول‌ها را برساند.
اولتراسونیک: کوچک شدن اندازه ذرات دارو بستگی به نوع دارو و جایگاه اثر آن‌ها خواهد داشت درصورتیکه این دارو به ذرات حدود نیم تا ۲ میکرون تبدیل شوند بر آلوئول ها اثر خواهند گذاشت.
نحوه نگهداری و تمیز کردن دستگاه نبولایزر(nebulizer) چگونه است؟
قبل از استفاده از دستگاه فرد باید به دفترچه راهنمای استفاده از دستگاه مراجعه نماید.
دستورالعمل‌های عمومی به شرح زیر است:
دست‌ها را بشویید و روی یک سطح تمیز، کار کنید.
لوله، محفظه دارو، ماسک را از هم جدا کرده و آن ها را در آب صابون گرم بشویید.
بعد از شستشو اجازه دهید قطعات بر روی حوله تمیز خشک شوند.
دستگاه را طبق دستوالعمل سازنده ضدعفونی کنید.
برای هر دستگاه لازم است هر سال بین 3 تا 4 بار دستگاه تمیز شود.
از دیگر موارد بهداشتی برای دستگاه نبولایزر(nebulizer) استفاده شخصی از دستگاه می باشد.
اگر به خوبی از نبولایزر مراقبت و نگهداری نشود، دستگاه آلوده به باکتری می‌شود. این عفونت‌ها می‌تواند برای فرد مبتلا به اختلال ریه بسیار خطرناک باشد.
استفاده از محلول سرکه و آب
تمام قسمت‌های این دستگاه به جز ماسک، لوله و قطع کننده را به مدت یک ساعت در محلول یک قسمت سرکه سفید مقطر و 3 قسمت آب داغ خیس کنید. محلول را بعد از زمان مشخص با آب شستشو دهید.
